İşkence ve sürgüne rağmen kimlik mücadelesinden vazgeçmedi

img
AMED - İran'da gözaltında ağır işkencelere maruz kalan ve baskılar nedeniyle ülkeyi terk etmek zorunda kalan Farogh Nikbey, "İran, Kürt kültürünü yok etmek istiyor. Biz çocuklarımıza Kürtçe öğreterek bunu engellemeye çalışıyoruz" dedi. 
 
İran’da insan hakları ihlalleri 1979’dan bu yana devam ediyor. Jîna Eminî’nin katledilmesi ardından başlayan direnişe yönelik ve o dönem tutuklananlara yönelik şiddet arttı. Cezaevlerinde şiddet, taciz, tecavüz, tehdit ve katliam gibi birçok ihlalle karşılaşan tutsaklar, İran rejiminin değişmesi için mücadele veriyor. Hengaw İnsan Hakları Örgütü’nün verilerine göre İran’da son 10 yılda 12 bin kişinin gözaltına alındığı kayda geçti. Resmi olmayan verilere göre ise 20 bine yakın kişi gözaltına alınarak, cezaevinde işkencelere maruz kaldı.
 
İran rejimi tarafından 3 defa gözaltına alınarak, işkence uygulanan Rojhilatlı Farogh Nikbey, yaşadıkları ardından Avrupa’ya sürgüne gitmek zorunda kaldı. İsviçre’ye iltica eden Nikbey, gözaltılar sırasında yaşadıklarını ajansımıza anlattı. 
 
İlk olarak 18 Aralık 2021’de Sanandaj’da İran İstihbarat Güçleri tarafından, “Kürtçe öğretmek”, “İran İslam Cumhuriyeti’ne hakaret etmek” ve “İran Kurdistan Demokrat Partisi’ne üye olmak” iddiasıyla gözaltına alındığını aktaran Nikbey, gözaltına alınmadan önce arabasının bombalandığını ve silahlı saldırıya uğradığını kaydetti. Gözaltına alınması ardından gözlerinin bağlandığını anlatan Nikbey, şöyle devam etti: “Beni Sanandaj İstihbarat Gözaltı Merkezi’ne naklettiler ve gözlerimi açtıklarında içinde sadece iki battaniye ve bir şişe su bulunan küçük bir odadaydım. Gözaltı merkezinde hiçbir şey yoktu ve gece mi gündüz mü olduğunu bile bilmiyordum. Ne kadar süre orada kaldığımı bilmiyorum. Sonra gelip beni götürdüler, dolambaçlı koridorlardan geçirip bir sandalyeye oturttular. Arkamdan bir ses geldi ve şöyle dedi: ‘İki seçeneğin var; ya bizimle işbirliği yaparsın, seni yakında serbest bırakırız ve eşine, çocuklarına döneceğinize söz veririz ya da işkence yapacağız. İkinci seçeneği denemek ister misin?’ Onlara hiçbir şey bilmediğimi ve beni neden tutukladıklarını bile bilmediğimi söyledim. Sonra bana her şeyin netleşeceğini söylediler.”
 
 DUYMA YETİSİNİ KAYBETTİ
 
Götürüldüğü odadan 2 defa alınarak işkence uygulandığını ve bunun etkisiyle bir süreliğine duyma yetisini kaybettiğini belirten Nikbey, İran istihbaratı tarafından kendisine siyasi parti çalışmalarına dair sorular yöneltildiğini, “bilmediğini” söylediğinde ise işkencenin sürdüğünü aktardı. Bir gün yine sorgulanmak için götürüldüğü yerde, “Sen itiraf edene kadar bütün kaslarını yakacağım” tehditleriyle şiddet gördüğünü kaydeden Nikbey, “Sonra beni tekrar odama götürdüler ve iki saatte bir geleceklerini, beni tekrar sorguya götüreceklerini söylediler. Odaya girip gözlerimi açtığımda kulaklarımdan, ağzımdan ve burnumdan kan geldiğini gördüm. Daha sonra kulak zarlarım yırtıldı ve artık duymakta zorluk çekiyorum, bazen dudak okuyorum ve ne olduğunu anlamaya çalışıyorum” dedi. 
 
 FALAKA, TACİZ, DAYAK…
 
Bir süre sonra İran istihbarat biriminin tekrardan yüzünü kapatarak, kendisini Marivan’a naklettiklerini söyleyen Nikbey, kendisine burada da yöneltilen benzer sorulara karşı bir bilgisi olmadığını söylese de götürüldüğü bodrum katta işkence gördüğünü söyledi. Nikbey, yaşadığı işkenceye dair şunları söyledi: “Kollarımı ve bacaklarımı açtıklarında ayaklarımın üzerinde duramadım. Gözlerim hala kapalıydı. Bir kişi beni kaldırdı, diğer ikisi ise şişmesin diye bacaklarımdan birinin üstüne çıkıp, bastırdılar ve beni odama götürmek için sürüklediler. Bir süre sonra beni tekrar aldılar. Bu sefer ellerimi yukarıya doğru kaldırıp, kelepçelediler. Bacaklarımı da tekrar açarak zincirlediler. Sonra pantolonumu indirip, cinsel organıma vurdular ve yumurtalıklarıma ağır bir cisim yapıştırdılar. Bu işkencenin üzerine attığım çığlıklar, sağır ediciydi. Bir süre sonra beni tekrar odama götürdüler, orada birkaç kez kendimi öldürmek istedim. Hatta kafamı duvara sert bir şekilde vurdum ama birkaç darbeden sonra odaya gelip beni tekrar dövdüler. Bunlar sizin için bir film gibi olabilir ama hepsi gerçek. Bütün fiziksel işkencelere katlandım.”
 
AİLESİ ÜZERİNDEN TEHDİT EDİLDİ
 
Gözaltında iken ailesi ile de tehdit edildiğini söyleyen Nikbey, kendisine “baba, baba” diyen bir çocuğun ses kaydının dinletildiği ve “eşin ve çocuğun tutuklandı” denildiğini belirterek, kendisine “işbirliği” dayatıldığını ekledi. Çığlık atarak, duruma tepki gösterdiğini sözlerine ekleyen Nikbey, “Sadece ağlayıp, çığlık atıyordum. Sonra aniden Kürtçe bir ses geldi: ‘Pes etme, sana yalan söylüyorlar. Ailen burada değil. Hoparlörlerden ses açıyorlar sadece.’ Bunların diğer odalardaki mahkumlar olduğunu fark ettim. Diğer mahkumlar gürültüleriyle bana haber vermeseydi, ne olurdu bilmiyorum” diye belirtti.  
 
Sonrasında Marivan’dan Sanandaj Cezaevi’ne götürüldüğünü anlatan Nikbey, o ana dair yaşadıklarını ise şöyle aktardı: “Tekrar gün ışığını, insanları görebildiğime ve konuşabildiğime sevindim. O an hapishane benim için beş yıldızlı bir otel gibiydi. Mahkûmlardan tarihin 27 Ocak olduğunu ve 45 gün boyunca İran rejiminin kara deliklerinde olduğumu öğrendim. Ama bana 45 yıl kadar geldi. Ertesi gün cezaevinden çıktım.”
 
YİNE GÖZALTI YİNE İŞKENCE
 
Bırakıldıktan 50 gün sonra 19 Mart 2022’de bir kez daha gözaltına alınan Nikbey, tekrar işkencelere maruz kaldığını ve bir hafta sonra serbest bırakıldığını belirtti. Serbest kalmasına rağmen İran güçleri tarafından tacizin devam ettiğini ifade eden Nibey, her gün aranarak “işbirliği” dayatmasında bulunduklarını söyledi. 
 
İRAN GÜÇLERİ OĞLUNU VURDU
 
Nikbey, en son Jîna Emînî protestolarında 3 Kasım 2022’de gözaltına alındığını kaydetti. Evinin kapısı kırılarak, gözaltına alındığını dile getiren Nikbey, yaşadıklarını şöyle anlattı: “Günlerce hiçbir soru sorulmadan gözaltında tutuldum, bir gün geldiler ve beni sorgu odasına götürdüler. Bir adam bana, ‘Bu senin son şansın, o yüzden işbirliği yap. Bize itiraf et ve oğlunun cenazesine katıl’ dedi. Tekrar güldüm ve yine yalan söylediklerini, beni kandırmaya çalıştıklarını düşündüm. Birden gözbağımı biraz açtı ve başımı eğip filmi izlememi söyledi. Bana bir cep telefonu verdi ve filmin içinde bazılarının olduğunu gördüm. İranlı ajanlar oğlumu vurdu. Yaklaşık üç ay boyunca karanlık ve soğuk bir odada oğlumun şehit olduğunu düşünerek, yaşadım. Onu son kez görememenin acısını hissettim. Odama her girdiğimde ağlayarak, oğlumu son kez göremediğimi düşündüm ama her sorguya götürüldüğümde orada dimdik durdum ve oğlumun şehit olduğunu söyledim. Üç ay sonra beni serbest bıraktılar. Serbest bırakıldıktan sonra oğlumun hayatta olduğunu, sadece yaralı olduğunu ancak bir bacağını kaybettiğini öğrendim.”
 
MÜCADELE VURGUSU
 
Serbest bırakıldıktan bir süre sonra baskıların arttığını ve bu koşullarda yaşayamamasından kaynaklı Avrupa’ya gitmek zorunda kaldığını aktaran Nikbey, “Çok acı yaşadım ama elbette pişman değilim" dedi. Nikbey, Kürtçe için verilen mücadeleye dair de, "İran hükümeti, Kürt kültürünü yok etmek istiyor. Biz çocuklara Kürtçe öğreterek bunu engellemeye çalışıyoruz, onlara okuma-yazma öğretiyoruz. Kürtçe bizim anadilimizdir ve eğer kaybolursa bu bir kültürün kaybolması anlamına gelir. O yüzden öncelikle kültürümüzü ve anadilimizi korumamız gerekiyor. O yüzden tüm Kurdistan halkından kendi kültürüne ve diline saygı duymasını, çocuklarına Kürtçe öğretmesini ve onlarla Kürtçe konuşmasını rica ediyorum” şeklinde konuştu.
 
Nikbey, son olarak nerede olursa olsun dili ve kültürü için mücadele etmeye devam edeceğini vurgulayarak, yaşamak zorunda kaldığı İsviçre’de çok sayıda Kürt olduğunu ve onlara Kürtçe ders vermeye karar verdiğini aktardı.
 
MA / Rukiye Adıgüzel

Diğer başlıklar

31/05/2024
11:37 ‘Kobanê ve Gezi tutsaklarının özgürlüğü için birlikte mücadele etmeliyiz’
11:17 Efrîn'de bir kişi kaçırıldı
11:02 Plaza de Mayo annelerinden Nora Morales de Cortiñas hayatını kaybetti
10:01 11 il için sarı kodlu uyarı!
10:00 Belediye seçim öncesi onay verdiği evler için yıkım kararı verdi
09:54 Köpekli işkence davasında sanık polise beraat talebi
09:42 Riha'da gözaltı sayısı 10'a yükseldi
09:32 Hasat başladı, çiftçi buğday taban fiyatının açıklanmasını bekliyor
09:31 İnsan Hakları ve Demokrasi Dersi'nde 'Aile Bütünlüğü ve Tasarruf Yetkisi' anlatılacak
09:21 Gece kulübü yangınında 9 sanığa 22 yıl 6 aya kadar hapis istemi
09:20 Tutsakların ‘özgürlük’ eylemi sürüyor
09:20 CPT’ye 7 bini aşkın mektup: Yeni eylem takvimi açıklanacak
09:19 'Hukuka aykırı kanun maddesinde ısrar işkencedir'
09:16 Perî için son çağrılar: DEM Parti etrafında kenetlenelim
09:14 Kalp krizi geçiren tutsak ihtiyaçlarını karşılayamıyor
09:13 'Faili belli' cinayetlerde yitirdiği yakınlarının mücadelesini sürdürüyor
09:12 TJA’nın okuma atölyeleri: Abdullah Öcalan’ın çözüm gücüne ihtiyaç var
09:11 Mitinge çağrı: Hayvanları sistemin kanlı ellerine bırakmayacağız
09:10 Eylemdeki tutsak: Amacımız Öcalan’ın özgürlüğü
09:09 ‘Düştü’ denilen kadın cinayetinin ardındaki gerçek: 5 yıl yatar çıkarım
09:07 40 gündür direnen köylüler dayanışma bekliyor
09:06 İnce: Tecrit ve Kürt meselesi tüm ülkenin sorunu
09:05 Kayyımdan Dosso Dossi'ye 4 milyon 130 bin
09:02 'Erkek tanrıların öldürme kudretine karşı tanrıçaların bilgeliği kazanacak'
09:00 31 MAYIS 2024 GÜNDEMİ
08:16 Qoser'de intihar ettiği iddia edilen kadın yaşamını yitirdi
30/05/2024
23:06 Eskişehir'de hidroelektrik santralinde yangın
21:14 Hayvan hakları savunucuları: Herkes için şiddetsiz bir dünya istiyoruz
21:05 ÖHD: İmrahor’da yıkıma karşı çıkan 104 kişi işkenceyle gözaltına alındı
20:54 ‘Sevdiklerimizin karanfil koyacak mezarı olana kadar mücadele sürecek’
20:43 Kadınlardan şiddet failinin tutuklanması çağrısı
20:30 Uğur ve Örkmez tahliye edildi
18:45 Bakırhan Curnê Reş'te: Hile yapanlara sandıkta ders vereceğiz
18:40 Sosyal İş Sendikası'ndan tutuklanan üyeleri için çağrı
18:31 İsrail saldırıları protesto edildi
18:26 AKP’li belediyeden İmrahor mahallesinde yıkım kararı
18:21 Seçime 2 gün kaldı: Perî’yi geri alacağız
18:01 Emine Şenyaşar’ın Adalet Nöbeti 117’nci gününde
17:56 İÖM nöbetin 4’üncü gününde adalet talebini yineledi
17:46 Garo Paylan'a hakaretten yargılanan sanığa para cezası
16:53 Eğitim Nöbeti: Bizim olanı mücadele ederek kazanacağız
16:33 1 Mayıs tutuklularından 3'ü tahliye edildi
16:08 Engelliler için iki dilli sinyalizasyon
16:05 Cinsel saldırı faili korucu tahliye edildi: Hiçbir önlem alınmadı
15:22 'Özgürlük' talepli kampanya kapsamında okuma etkinliği
15:16 Oyuncu Uğurlu hayatını kaybetti
15:01 Arkeolojik Sit Alanı'ndaki taş ocağı yargıya taşındı
14:50 Siyasetçilere verilen 339 yıl hapis cezası protesto edildi
13:57 Basın-İş’ten Yeni Yaşam etkinliğine katılım çağrısı
13:48 İran'daki kanser hastası Kürt tutsak hastanede kelepçeli tutuluyor
13:29 Kürtçenin tutanaklara 'X' diye geçmesi kişisel görüşmüş!
13:04 Dış ticaret açığı yüzde 12,9 arttı
12:30 Gazeteciler kıdem tazminatı gerekçesiyle işten çıkarılacak
12:09 Yoksulluk sınırı asgari ücretin 3 buçuk katı
12:07 Qileban’da şüpheli çocuk ölümü
12:00 Kayıp çocuğun cenazesi sulama kanalında bulundu
11:53 Avukatlar İmralı’ya gitmek için başvurdu
11:45 İstanbul ve Bursa’da erkek şiddeti
11:39 Sinpaş'ın yasağa rağmen inşaata devam ettiği tespit edildi
11:23 Servislerin kaldırılması protesto edildi
11:16 Tesisatçı Akın davasında 13 yıl sonra avukatsız keşif yapıldı
11:12 İkizköy muhtarına verilen ceza iptal edildi
10:46 DEM Parti Abdullah Öcalan'la görüşmek için bakanlığa başvurdu
10:27 Ecevit Piroğlu 109 gündür açlık grevinde: 48 kiloya düştü
10:04 'Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli'ni 'durdurma' davası açıldı
09:46 Gözaltına alınan 11 öğretmen serbest bırakıldı
09:46 Tarsus'daki kazada yaralanan çocuk yaşamını yitirdi
09:41 İzmirliler: Ekonomi köklü değişimle düzelir
09:37 Hastanede intihar soruşturmasında ihmal: Ölmesi beklenmiş!
09:36 Gazeteci Aktan: 'Etki ajanlığı' düzenlemesindeki amaç susturmak
09:31 11 ay tutuklu kalan kadınların davasının reddine karar verildi
09:29 Tutsakların ‘özgürlük’ eylemi 186’ncı gününde
09:25 Meteorolojiden yağış uyarısı
09:22 9 yıldır İmralı'da tutulan kardeşini sadece 1 kez görebildi
09:19 Gezi Direnişi 11 yaşında: En haklı toplumsal hareketti
09:14 Kayyım 290 milyona mal olan taşınmazları seçim öncesi devretti
09:12 Asimilasyon merkezi YİBO'lara dair yeni çalışma
09:08 DEM Parti Curnê Reş'te 843 görevliyle sandıkları koruyacak
09:07 Roboskî'yi anan müdüre kınama, görevden alma ve dava
09:06 Gabar'da yaşam tehlikede
09:05 Sanal bireycilik nasıl aşılır?
09:02 Mutlak tecrit 39'uncu ayında: AİHM kararı uygulanmalı
09:01 Tarsus’tan 5 tutsak farklı cezaevlerine sevk edildi
09:00 30 MAYIS 2024 GÜNDEMİ
08:16 Kenya'da sel felaketi: 52 kişi kayıp
29/05/2024
23:37 Xîzan’da gözaltına alınan 2 kişi serbest bırakıldı
23:20 İnşaat işçilerinin eylemi kazanımla sonuçlandı
23:13 Çandar: Dışişleri Bakan Yardımcılarından birinin vize şirketleriyle ilişkisi var
22:40 Yasağı dinlemeyen ODTÜ’lü öğrencilerden devrim yürüyüşü
22:35 DEM Parti ‘Kobanê'den Gezi'ye özgürlük ve adalet buluşması’ düzenleyecek
21:02 ‘Bir araya gelin ve sokak hayvanlarının katledilmesini durdurun'
20:20 Dêrsim’de Gülistan Doku futbol turnuvasının final maçı oynandı
19:56 Birçok kentte İsrail protestosu: Filistin’deki katliamı durdurun
19:27 KHK eyleminde Filistin için çağrı
19:20 116 gündür bakanlık önünde: Emine Şenyaşar’ın feryadı herkes içindir
19:02 11 öğretmen bakanlık önünde darp edilerek gözaltına alındı
18:45 1 Mayıs tutuklusu 42 kişi hakkında 567 yıl hapis istemi
18:28 BM önüne siyah çelenk bırakıldı: Tecridi görmezden gelemezsiniz
18:09 Eski belediye meclis üyesine beraat ve ceza
17:18 Adalet Bakanlığı'na yürümek isteyen annelerden 'tülbentli' eylem
17:11 Kadir İnanır hastaneye kaldırıldı
17:04 Özdemir’in idam cezası üst mahkeme tarafından onandı
15:59 TJA'dan ‘Hakikat okumaları’ atölyesi
15:55 ‘Direnişimiz elden ele’ sergisine yoğun ilgi
15:42 Seçime son 4 gün: Curnê Reş'i farkla kazanacağız
15:27 Qoser'de bir kadın ağır yaralı halde bulundu
14:27 Adana'da ulaşıma yüzde 43 zam
14:26 İmralı’da tutulan Aktaş’ın ailesinden ÖHD ve İHD’ye başvuru
14:11 Sağlıkçılar ‘Vergide adalet’ istedi
14:09 Özgür Gündem gazetesi davası ertelendi
14:08 Hekimler sorunların giderilmesi için yasal düzenleme talep etti
13:44 Zabıtalar mobbingi protesto etti
13:39 1 Mayıs tutsaklarıyla dayanışma mektupları
13:30 Xîzan’da askeri operasyon
13:13 2 günde 67 kez kimyasal silah kullanıldı
13:02 İran rejim güçleri 1 kolberi katletti
12:50 14 yıldır devam eden davada ceza talebi
12:37 AKP'nin hayvanları 'öldürme' teklifi Meclis'te
12:21 Alanya’da şüpheli kadın ölümü
12:18 DEM Parti’den Çorum Katliamı açıklaması
12:08 DEM Parti'den 'ağırlaştırılmış müebbet cezasının infazına ara verme' teklifi
12:04 Av. Nakıpoğlu'ndan uyarı: Bir suç zinciri olabilir
11:47 İYİ Partili belediye başkanına cinsel tacizden hapis cezası
10:26 Tutsakların ‘özgürlük’ eylemi sürüyor
10:10 Brezilya’da selde ölenlerin sayısı 169'a çıktı
10:08 İzmir'de bir kişi anne ve babasını öldürdü
09:49 Gingell: CPT cesur olup, İmralı'ya dair bilgi vermeli
09:36 Af Örgütü: İran'da 2023'te 853 kişi idam edildi
09:32 Cezaevlerinde çıplak arama sürüyor: Kadın kimliğini ezme çabası
09:29 6’ncı Ma Music Günleri’ne katılım çağrısı
09:22 YDG'li Özken: Gençler için mücadele bir seçenek değil zorunluluk
09:20 Özsavunma diyalektiği: Jin, jiyan, azadî
09:13 Anneler 'adalet' talebiyle Ankara yolunda
09:11 Curnê Reş seçimleri için hukukçulara gözlemci heyet çağrısı
09:10 Bir 'Mezopotamya' orkestrası
09:04 Altına zam imitasyona talebi arttırdı
09:01 'AKP'liler para karşılığında belediyeye işçi aldı' iddiası
09:00 29 MAYIS 2024 GÜNDEMİ
08:39 300 Êzidî daha Şengal’e döndü
08:33 Komisyon: Yeni seçim tarihi belirlenmeli
08:30 Birçok kent için yağış uyarısı
28/05/2024
22:52 14 kurumdan tutsakların yaşam hakkının korunması talebi
22:29 Mûş’ta Gülistan Doku futbol turnuvası başladı
22:20 Curnê Reş’te gençlerden DEM Parti’ye destek
22:17 ‘Direniş haftası’ ilan eden öğretmenler üç gündür nöbette
22:11 Riha'da şüpheli kadın ölümü
21:59 AKP’li Yurdunuseven hasta tutsaklar için ‘canlı bomba’ dedi
21:19 Perî’de yollar seçime 4 gün kala yamalandı
20:40 Sokak hayvanları tasarısına karşı eylem dördüncü gününde
20:25 Gever’de 2 kişi tutuklandı