Şirnex'te yaşam alanlarını tehdit edecek bir baraj yapımı için düğmeye basıldı. Devlet Su İşleri 10’uncu Bölge Müdürlüğü, Cizîr (Cizre) ilçesinden Silopiya'ya (Silopi) uzanan Nerdüş Deresi’nde yeni bir baraj yapımı için çalışmalara başladı. Bölge sakinlerine, Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) süreci kapsamında yapılacak toplantı için çağrı yapıldı. 

 

Tarımsal faaliyet ve içme suyu ihtiyacının karşılandığı derenin üzerinden baraj yapılması halinde canlıların yaşam alanlarının büyük zarar göreceği belirtiliyor. Yine Cizîr’e bağlı olan ve tarihi bir çok kalıntının bulunduğu Şax (Çağlayan) ve Hebler (Hisar) köyleri de zarar görecek. 

 

TARİHİ KÖY ZARAR GÖRECEK 

 

Şax köyü, 1990'lı yılların başında yakılarak boşaltılan köylerden. İlçe merkezine 15 kilometre uzaklıkta olan köye girişler yasak. Köy, bölgenin en eski yerleşim yerlerinden biri. Tarihi Asur İmparatorluğu dönemine uzanan köyde, 7 tarihi kale bulunuyor. Köyde ayrıca su sarnıçları, mağaralar, oymalı taş ve kayalar bulunuyor. 1990'lı yıllarda göç etmek zorunda kalan köyu sakinleri, son yıllarda "izin" alarak köylerine girebiliyordu. Ancak 24 Haziran 2024 tarihinde köyün birinci derecede arkeolojik Sit alanı ilan edilmesi sonrası girişler tamamen yasaklandı. 

 

'BARAJ ÜSTÜNE BARAJ YAPILIYOR' 

 

Köy sakinlerinden Fadıl Bedirhanoğlu (74), baraj yapımına tepki gösterdi. 1976-77 yılları arasında bölgede sulama kanalına yönelik bir baraj yapıldığını ve barajın hala faal olduğunu söyleyen Bedirhanoğlu, "Baraj üstüne baraj yapılıyor" diye kaydetti. Bedirhanoğlu, köydeki tarihi kalıntılara işaret ederek, "Bu şehrin surları ve kaleleri var, bazıları keşfedilmemiş, bilimsel araştırma yapılmamış, bilimsel araştırma yapılırsa bölgenin tarihini değiştirebilecek bulgulara da ulaşılabilir. 8 tane kabartma heykelleri vardır. Bunların sular altında bırakılması kötü niyetten başka bir şeyle ifade edilemez” şeklinde konuştu.

 

'ANILARIMIZ SULAR ALTINDA KALACAK' 

 

Bedirhanoğlu, “Köyde anılarımız var. Tarihi mezarlıklar var. Bunlar sular altında kalacak" dedi. Bedirhanoğlu, köylerinin 1988 yılında yakıldığını, savaş uçaklarıyla bombalandığını ve yasaklandığını hatırlatarak, "Orası şu an yasak bölge. Kimse gidemiyor. Bütün arazilerimiz zaten yok oldu, yakıldı. Bu (baraj), köyü ortadan kaldırma projesidir. Geriye dönüşü bir hayal haline getiren bir projedir. Köyümüze dönme hayalimiz vardı. Fakat sular altında kaldığı zaman bir anlamı kalmaz. Bunun bir düşmanlık hissinden kaynaklandığını düşünüyorum" diye konuştu. 

 

Köylerin sular altında kalmaması için ellerinden geleni yapacaklarını belirten Bedirhanoğlu, barolar, sivil toplum örgütleri ve ekolojistlerin kendilerine destek vermesini istedi. Bedirhanoğlu, şunları söyledi: "Bu zulmü yapmayın. Zaten 30 yılı aşkın süredir bu milletin çekmediği sıkıntı kalmadı. Sular altında kalmasıyla ümitlerinin, değerlerinin, mezarlıklarının, tarihi yerlerin yok edilmesi zulümdür, işkencedir. Hayatımız boyunca bunu unutmayacağız. Annemin, babamın, dedemin akrabalarımızın mezarı orada sular altında kalacak. Bunu sular altında bırakmak sadece bir cinayet değil, aynı zamanda bir felakettir. Felaket projesidir."

 

MA / Rukiye Payiz Adıgüzel