OHD’ê rapora ‘binpêkirinên li girtîgehên Egeyê’ eşkere kir

img
ÎZMÎR - OHD’ê têkildarî binpêkirinên li 17 girtîgehên herêma Egeyê raporek amade kir û da zanîn ku binpêkirinên keyfî, îşkence, miameleya xerab û tecrîda l li girtîgehan roj bi roj zêdetir dibin. 
 
Komîsyona Girtîgehan a Şaxa Komeleya Hiqûqnasên ji bo Azadiyê (OHD) ya Îzmîrê rapora xwe ya têkildarî binpêkirinên di sala 2023’yan de li girtîgehên Herêma Egeyê hatine kirin eşkere kir. Daxuyanî li avahiya şaxê hate dayîn. Di raporê de binpêkirinên li 17 girtîgehên li Îzmîr, Denîzlî, Mugla û Balikesîrê hatine kirin cih girtin. Rapor, di encama hevdîtinên bi girtiyên siyasî re de hatiye amadekirin. Hevserokê Şaxa ÎHD’a Îzmîrê Ozcan Sarioglû û endamên komeleyê tev li daxuyaniyê bûn. 
 
Hevberdevka Komîsyona Girtîgehan a Şaxê Eylem Zengîn rapor xwend û got ku tevî helwdanên wan jî ji bo girtiyên nexweş gav nehatine avêtin. Zengîn, wiha dom kir: “Hate tespîtkirin ku girtî ji ber şert û mercên girtîgehan nexweş bûne û teşhîs û tedawiya wan jî ji hêla rêveberiyên girtîgehan ve tên astengkirin. Dema girtî diçin nexweşxaneyan jî bijîşk wan paşguh dikin. Di heman demê de tedawiya destkelemçekirî li girtiyan tê ferzkirin.” 
 
BINPÊKIRINA MAFÊ HEVDÎTINÊ
 
Di berdewamê de Zengîn anî ziman ku binpêkirinên li dijî girtiyan hem ji hêla wesfê ve hem jî ji hêla hejmarê ve zêde dibin û wiha pê de çû: “Îşkence û miameleya xerab jî binpêkirinên herî zêde tên kirinin. Ji ber ku girtî li deverên dûr tên sewqkirin, malbat neçar dimînin ku ji bo hevdîtinê bi rêyeke dirêj bên. Lewma jî divê mafên telefon û axaftina bi dîmen a girtiyan hebe û bikare bi kesên di lîsteya ziyaretê de cih digirin re li ser telefonê û bidîmen biaxivin. Mijara din jî; dema hevdîtina rû bi rû ya girtiyan kin e. Malbatên gelek girtiyan li bajarên dûr in û naxwazin ji bo demekî wiha kin malbatên wan bên serdanê. Mafê hevdîtina bidîmen a ji bo girtiyên edlî, divê ji bo girtiyên siyasî jî hebe. Divê ev sepanên cihêkar tavilê bên bidawîkirin.” 
 
'ÎDAREYÊ XWE XISTIYE ŞÛNA DARAZÊ’
 
Zengîn, bi lêv kir ku rojname, kovar û pirtûk bi awayekî keyfî tên qedexekirin û wiha dirêjî da axaftina xwe: “Yek ji pirsgirêkên hevpar jî ew e ku aqûbeta daxwaznameyên girtiyan nayê zanîn. Rêveberiyên girtîgehan ji ber ‘Rêziknameya Têkildarî Çavdêrî, Navendên Dabeşkirinê û Nirxandina Hikûmxwaran’ xwe dixin şûna darazê. Ev yek jî dike ku rêveberiyên girtîgehê rayeyeke bêsînor bi kar bînin û biryarên keyfî bidin. Di nava çendek mehên dawî de gelek girtiyên dema wan a tehliyeyê hatiye, ji ber biryarên keyfî yên ‘nebeşhalî’ nayên berdan. Eşkereye ku rêveberiyên girtîgehê bi rêziknameya nû re rayeyên xwe xerab bi kar tînin. Mînaka vê ya herî dawî jî li dijî Veysî Aktaş kete meriyetê ku 30 sal in girtî ye, li Girtîgeha Tîpa F a bi Ewlekariya Bilind a Îmraliyê tê ragirtin û diviyabû di 28’ê nîsana 2024’an de bihata berdan lê bi awayekî keyfî hate taloqkirin. Bi awayekî keyfî tehliyeya Veysî Aktaş hatiye taloqkirin, ev agahî bi devkî ji parêzerên Aktaş re hatiye ragihandin û mafê îtîrazê jî binpê kirine.” 
 
BAL KIŞANDIN SER TECRÎDA LI ÎMRALIYÊ
 
Zengîn, da zanîn ku ji 7’ê tebaxa 2019’an heta niha li dijî girtiyên li Girtîgeha Tîpa F a bi Ewlekariya Bilind a Îmraliyê tecrîdeke giran di meriyetê de ye û wiha bi dawî kir: “Divê şandeyên ‘serbixwe’ yên navneteweyî li gorî hukmên mewzûatên herêmî û navneteweyî bikarin li Girtîgeha Îmraliyê venêrînê bikin û ji bo vê mekanîzmaya pêwîst bê avakirin. Divê destûr bê dayîn ku lijneyên tenduristiyê yên serbixwe bikevin girtîgehan û lêkolînê bikin. Ji bo saziyên pîşeyî û rêxistinên mafên mirovan bikarin li girtîgehan çavdêriyê bikin, sererastkirinên qanûnî bên kirin û destûrê bidin ku lêkolîna li girtîgehan bê kirin. Di çarçoveya temamiya van nirxandinan de; divê binpêkirinên mafan ên li girtîgehan bên bidawîkirin, miameleyeke hêjayî rûmeta mirovan bê kirin, miameleyên dikevin çarçoveya îşkence, nêzikatiya xerab û binpêkirina rûmeta mirovan de divê bên qedexekirin û ji bo vê jî em bang li Wezareta Dadê, Wezareta Karên Hundir, Saziya Venêrîna Cemaweriyê, Saziya Mafên Mirovan û Wekheviyê ya Tirkiyeyê û tevahiya sazî û dezgehên têkildar peywira xwe bi cih bînin.” 

Sernavên din

15/05/2024
15:30 Ji bo qeymeqamtiyê bi şaredariya lê qeyûm bû malzeme da kirîn
15:15 ‘Em ê dev ji mafên xwe bernedin’
15:13 Li gelek bajaran daxwaza ‘bila kurdî bibe zimanê fermî û perwerdehiyê’
14:58 Şandeya DEM Partiyê li Awûstûryayê ye
14:42 Jinan ji Begît re got: Heke nexwazî weke rûreşan bê bibîranîn îstîfa bike
14:10 Erdogan: Em amadekarê fêlbaziyê baş dizanin
14:09 Rojnameya Yenî Yaşamê sala xwe ya 6’emîn pîroz dike
13:21 Dîroka dawî ya serlêdana tûrnûvaya bi dirûşma ‘Lêxe’ 21’ê gulanê ye
12:42 Wezîrê Karên Hundirîn daxuyaniyekî balkêş da
12:24 Li Amedê meşa ziman: Divê em her qada jiyanê bikin dibistanên zimanê kurdî
12:19 Gundiyan ji bo protestokirina polîtîkayên aborî yên PDK’ê rê girtin
12:18 Platforma Zimanê Kurdî: Dem dema zimanê kurdî ye
11:51 Li Sûka Misirê ya Dîrokî şewat derket
11:48 Daxwaza ji bo jinûvedarizandina Kavala hate redkirin
11:40 Hevşaredara Dêrsimê ya berê Altûn tehliye bû
11:00 DEM Partiyê ji bo tevlibûna Doza Kobanê bang kir
10:51 Serokatiya Meclisê ji bo daxwaza têkildarî kurdî got ‘li dijî destûra bingehîn e’
10:45 Bersivê nadin daxwaznameyên Dal a di hucreya yekkesî de tê ragirtin
10:33 Li Wanê 8 kes hatin girtin
10:14 Li gelek bajaran gelek kes hatin binçavkirin
10:00 Buroya Hiqûqê ya Sedsalê ji bo CPT’yê serlêdaneke nû kir
09:58 Li Îzmîrê bi pileya 4,5’an erdhejek çêbû
09:57 Nûnerên rêxistinên sivîl: Divê zimanê kurdî bibe zimanê perwerdehiyê
09:39 Dayika girtiyî: Em bibin dengê girtîgehan
09:11 Ji rojnameger Silêman Ehmed 204 roj in tu agahî nayê girtin
09:11 Girtiyên siyasî 171 roj in bi daxwaza azadiyê di çalakiyê de ne
09:07 Dayika tirk bi rêya Zarok TV'yê kurdî fêrî keça xwe kir
09:06 Ji Dayikên Aştiyê banga ji bo Abdullah Ocalan
09:05 Egîtîm Sen: Çavkaniya tundiyê desthilat e
09:00 Banga têkoşîna bihevre ya li hemberî tecrîdê: Em meşa azadiyê bilind bikin
09:00 Ji Anka-Derê banga tevlibûna çalakiya zimên
09:00 ROJEVA 15'Ê GULANA 2024'AN
14/05/2024
23:05 Li Cizîrê stand-upa “Du ziman” hat li dar xistin
21:14 Danişîna rojnamevanan hat taloqkirin
20:48 Nobeta Edeletê ya Emîne Şenyaşarê di roja 103’emîn de didome
20:41 Qeyûmê Kerboranê 72 milyon TL deyn kiriye
19:19 Li Farqînê Serê Gulanê hat pîroz kirin
17:00 ‘Divê em li her derê bi kurdî biaxivin’
16:48 Şîna Soydan bi girseyî hate ziyaretkirin
16:41 Şandeya ku dê di Doza Geziyê de daxwaza jinûvedarizandin binirxanda guherî
16:35 Jin panela Doza Kobanê li dar xistin: Yên didarizînin tên darizandin
16:03 Halîs Tekîn piştî 30 salan hate berdan
15:58 Bi belavokan Doza Kobanê vegotin
15:55 Ozgur Ozel: Hêviya me ew e ku di Doza Kobanê de edalet pêk bê
15:45 Li Rihayê geşta ‘Roja Dayikan’
15:27 Li Cûrnê Reş mal bi mal xebata hilbijartinê
15:01 Di kana madenê de hezaz: Karkerekî jiyana xwe ji dest da
14:45 Riya ji ber lêhiyê hatibû girtin hate vekirin
14:27 Li Wanê binçavkirin hatin protestokirin
13:47 Danişîna rojnameger Oruç hat lidarxistin
13:21 Li Mêrdînê dê 1’emîn Mîhrîcana Pirtûkan bê lidarxistin
12:45 Bakirhan 5 xalên pêşkeşî partiyên siyasî kiribûn eşkere kir
12:43 27 parlamenter û senatorên Spanyayê ji bo Îmraliyê name ji CPT’yê re şandin
12:42 Xwişka Kirbayir ê windakirî, jiyana xwe ji dest da.
12:30 Parêzerên Abdullah Ocalan ji bo hevdîtinê serlêdan kirin
12:16 Girtiyên jehrî bûbûn piştî tedawiyê ji nexweşxaneyê derketin
11:09 Ziya Turk li ser şîrketan reklamê bi sedhezaran lîre qezenc kiriye
10:51 Li Aydinê jinek hate qetilkirin
10:43 Karûbarên îfadegirtina 55 binçavkiriyên li Wanê dest pê kir
10:42 Di êrişa DAIŞ’ê ya li Iraqê de 5 leşker mirin
10:41 Karataş: Ji bo zexta dîplomatîk dê li dijî CPT’yê çalakî bên destpêkirin
10:35 Ekolojîst Şener: Texrîbat ne tenê pirsgirêka gelê li herêmê ye
10:03 Têkildarî sepana ‘derhiqûqî’ ya li girtîgehê hûrgiliyên nû derketin holê
09:57 Hem firoşkar hem kirîger bi gazinc in
09:47 Ji bo 9 bajaran hişyariya barana zêde hate kirin
09:43 Xelîl: Zimanê kurdî zimanekî qedîm û şirîne, divê em xwedî lê derkevin
09:36 Serokê AKP’î yê berê ji ber hişbirê hate girtin
09:35 Karsaz Altûn: Ji ber bacê, kirê û mesrefan tiştek ji me re namîne
09:26 Rewşa Hatîce Yildiz a 75 salî giran dibe
09:16 Cejna Zimanê Kurdî: Berpirsiyariya mezin dikeve ser milê malbatan
09:04 Ji rojnameger Silêman Ehmed 203 roj in tu agahî nayê girtin
09:03 Girtiyên siyasî 170 roj in bi daxwaza azadiyê di çalakiyê de ne
09:02 Wê ji bo Cejna Zimanê Kurdî resepsiyonekê li dar bixin
09:02 Aborînas Nas: Fatûre li gel û xebatkarên cemaweriyê hatiye birîn
09:02 Li bajarê ku berf lê nebariya 13 milyon TL ji bo 'têkoşîna li hemberî berfê' hatiye xerckirin
09:01 Dayikên girtiyên di çalakiyê de: Daxwazên wan pêk bînin
09:01 ROJEVA 14’Ê GULANA 2024’AN
13/05/2024
20:27 Li Amed û Cizîrê panelên zimanê kurdî
20:10 Çalakiya Nobeda Edaletê ya Şenyaşarê di roja 102'yan de ye
16:54 Li Wan û Şirnexê çalakiyên ziman: Bi kurdî biaxive, bifikire, bijî
16:42 Çalakiya ‘Deng bide azadiyê’: Em ê ji têkoşîna xwe bi paş ve gavê neavêjin
16:17 Şaredarî têkildarî Ziya Turk daxuyanî da
16:14 Ji ÎHD’ê pêşniyara teserûfê: Lêçûnên leşkerî kêm bikin
15:45 Şîna Rêber Soydan bi girseyî hat ziyaretkirin
15:38 Parlamentoya Iraqê dê serokê xwe yê nû hilbijêre
15:22 AKP çû, tabelayên bi kurdî dîsa hatin danîn
15:06 Li kolanên Sûrê gel vexwendin çalakiyên Cejna Ziman
14:23 Berdana girtiyê nexweş 3 sal in tê taloqkirin
13:38 DEM Partiyê paketa hikûmetê nirxand: Teserûf di aştiyê de ye
12:58 Li Katalonyayê Partiya Sosyalîst bû yekemîn
12:47 Li Hatayê lehî rabû: Konteyner di bin avê de man
12:44 Kirkazak: Doza Kobanê dozeke siyasî ye
12:18 Cîgirê komîserî hevjîna xwe û du zarokên xwe qetilkirin
12:17 Li Wanê hejmara binçavkiriyan gihişt 55'an
11:45 Jina ku bi guleya di dawetê de hate berdan birîndar bûbû jiyana xwe ji dest da
11:39 Ji 159 kesan têkildarî Doza Kobanê daxuyanî: Dê bandorê li pêşeroja welat bike
11:31 Meclisa Jinan a DBP’ê: Heta azadiya fizîkî ya Ocalan pêk were, em ê çalakiyên xwe bidomînin
10:46 Şandeya TAJÊ ji bo kampanyaya 'xweparastinê' serdana Bexdayê kir
10:27 Di lêpirsîna Alî Velî de tevî dîmenên îşkenceyê biryara neşopandinê hate dayîn
10:24 Lêkolînê sehayê: Her ku temen dikeve axaftina bi zimanê dayikê kêmtir dibe