Birîna daran ku di bin çavdêriya leşkeran de ji aliyê cerdevanan ve tê kirin, havîn û zivistanê didome. Endamê Komîsyona Hawirdorê ya DEM Partiyê Mehmet Zekî Îrmez, diyar kir ku desthilatê li dijî xwezaya Kurdistanê şerekî polîtîk daye destpêkirin û got: “Tenê di 3 salan de ji sedî 8'î darên Botanê hatine birîn.”
Têkildarî 10 RES’ên tê plankirin li Pilemûriyeyê bên çêkirin daxuyanî hat dayîn û hat gotin ku heke ev proje pêk bê dê rê li ber ziyanên jêneveger veke.
Serokê ÎMO ya Wanê Mihaîl Atîk diyar kir ku qeraxa Gola Wanê bi kevir û betonê hatiye tijekirin û bal kişand ser wê yekê ku avahiyeke qaçax tê çêkirin. Atîk, got ku dê gilî bikin.
1’emîn Dadgeha Cezayên Îdareyê ya Wanê, biryara “Hewcehî bi ÇED’ê nîne” ya Wezareta Hawirdor û Bajarvaniyê ya têkildarî Regulator û Projeya HES’ê ya li Geliyê Zîlanê betal kir.
Komeleya Ekolojiyê ya Amedê li dijî çanda mezaxtinê ya pergalê, 5’emîn Bazara Pevguhertinê li dar xist. Di bazarê de dîmenên rengîn derketin holê.
Komeleya Ekolojiyê dê sibê bi dirûşmeya “Bi qasî ku em xerc dikin, têne xerckirin, em bi parvekirinê zêde bikin” 5’emîn Bazara Pevguhertinê li dar bixe.
Me dîmenên Daristana Akbelenê girtin ku bê li vir qada sîtê û darên zeytûnan çawa bi makîneyên kar hatine qirkirin.
Ji ber avahiyên fermî û wîlayên li derdora Gola Wanê tên çêkirin, xwegihandina golê pir zehmet bûye. Hat diyarkirin ku tebê li navçeya Tûşbayê 552 avahiyên li dijî îmarê hatine avakirin.
ÇEV-DER’a Wanê daxuyand ku ji bo qirkirina ekolojiyê sûc were hesibandin dê “Pêşnûmeqanûna Qirkirina Ekolojiyê” ya bi îmzeyên komele û kesên ekolojîst pêşkeşî Meclisê bikin.
Wezîrê Çandinî û Daristanê Îbrahîm Yûmakli ku bersiva pêşniyazpirsa têkildarî birîna daran a li Zozanên Şênê yên di navbera Amed û Mûşê de dimînin da, îdia kir ku bi armanca “rehabîlîtasyonê” dar tên birîn.
Navçeya li quntarê Çiyayê Nûrheqê, di nava HES û kanên madene de asê maye. Serokê Komeleya Çand û Parastina Jiyana Xwezayî ya Nûrheq û gundên wê Zeynel Gul, qala texrîbata ekolojîk ya li navçeyê kir û bal kişand ser xetereya koçê.
Dînamîtên ku ji bo çêkirina qûleyên leşkerî û rêyên nû li Çiyayê Cûdiyê tên teqandin, dibin sedema qirkirina ekolojiyê.
Ji bo HES'a ku tê xwestin li Geliyê Zorê bê çêkirin, cara duduyan rapora "ÇED erênî ye" hatibû dayîn. Baroya Amedê ji bo betalkirina raporê serî li Dadgeha Îdare ya Amedê da.
Li navçeya Cizîrê Çemê Dîcleyê di bin nava çopê de ma û şaredariya di bin rêveberiya qeyûm de jî lê temaşe dike.
Berdevkê Înîsiyatîfa Keziyên Kesk Zîwer Şêxo destnîşan kir ku di êrişên Tirkiyeyê yên li ser Rojava de ekoloji jî wêran bûye û li dijî vê dê 4 milyon dar deynin.