Parlamenterê HDP’ê yê Amedê Garo Paylan ê Berdevkê Komîsyona Aboriyê têkildarî zavayê Erdogan, Berat Albayrak ku bû Wezîrê Xezîne û Maliyê ev şîrove kir: “Di serdema Osmanliyê de jî tu padîşahî zavayê xwe dananiye ser xezîneyê.”
Piyaseyê bertekek hişk nîşanî tercîha Erdogan a rêveberiya aboriyê da. Piştî kabîne hat ragihandin, dovîz ji nişka ve rabû.
Nivîskarê Aboriyê Bahadir Ozgur, diyar kir ku krîza aborî ya niha dê neşibe ya salên 1994 û 2001'an û wiha got: "Ev krîzek kûr û giran e. Dê girtina şîrketan zêde bibe. Dolar dê bibe 5 tl.
Li Nehiyeya Xoçvanê 21 gundî bi hevkarî Kooperatîfa Xoçvan-Haskoyê ava kirin, lê Îdareya Taybet a Bajêr a Erdexanê ruxsetê nade kooperatîfê. Serokê kooperatîfê Vahît Dûrsûnoglû, diyar kir ku ew wisan difikirin ku ji ber sedemên siyasî ruxsetê nadin wan.
Li Wanê zarokên ku ji dêvla li baxçeyên lîstikan bi li kuçeyên bajêr dixebitin. Ev zarok bi karên dikin hewl didin di warê aborî de tevkariya malbatên xwe bikin.
Serokê Şaxa ZMO yê Amedê Abdulsamed Ucaman diyar kir ku ji ber polîtîkayên AKP’ê li herêmê çandinî hatiye asta xelasbûnê û ji bo çareseriya pirsgirêkê divê cotkar ji xwe bawer bin û koperatîf û yekîtiya xwe ava bikin.
Piştî ku zêdebûna enflasyonê jî li fiyetên zexîreyan zêde bû, hema bêje bazar vala bûn. Esnafan anî ziman ku mişteriyên tên bazarê ji ber fiyetan ne kêfxweş in û gotin: "Êdî bazar ne bazara berê ye."
Hevseroka KESK'ê Aysun Gezen, diyar kir ku li gorî daneyên TUÎK'ê di navbera enflasyona kolanê û enflasyona fermî de bi qasî çiya ferq heye û wiha got: "Di reqamên fermî de lêçûna xaniyan ji sedî 14,85 hatiye hesabkirin. Her roj derbas dibe hêza ku bikirin kêm dibe."
Ji ber krîza aborî êdî li bazaran tişt ne bi kîloyan bi xiraman tên firotin. Bazarvanan, destnîşan kir ku 10 kes li fiyetan dipirse, kesek tenê dikire.
Seroka Şaxa Sendîkaya Genel-Îş a Mêrsînê Kemal Goksoy, diyar kir ku qezayên karî yên karkerên demsalî cinayetên karî ne û karker bi wesayîtên ku ji trafîkî tên menkirin û ji dêvla 25 kesan 40-50 kesî li wan tên siwarkirin û veguhastin.
Kartol bi bihayên xwe zêde û îthalatê ji rojevê nakeve. Cotkarên kartolan jî bi gazin in. Mahmut Keskînlî yê kartola datîne got ku ji ber pirsgirêka bazarê hilberîn di destê wan de dimîne.
Meclîsa ÎSÎG’ê ragihand ku di meha Hezîranê de herî kêm 149 karker di cînayetên kar de jiyana xwe ji dest dane û di 6 mehên ewil ên salê de jî 907 karkeran jiyana xwe ji dest dane.
Aborîzan Ozgur Muftuoglû diyar kir ku ji ber ku desteka ji bo cotkaran hat qutkirin û ji ber ku piyase ketiye destê bazirganên serbest fiyetê petat û pîvazan biha bûye. Muftuoglû destnîşan kir ku dibe ku di sektora zexîre de pirsgirêkên cidî rû bidin.
Li Geverê piştî Zozanê gundê Serdeştê hat qedexekirin, buhayê kirêya zozanan 2 qat zêde bû. Koçerên ku zozanên wan hatin qedexekirin, neçar man ji bo 40 rojan bi 20 hezar TL zozan kirê bikin. Welatiyên ku 3 salin heman rewşê dijîn xwestin qedexeyên zozanan bi dawî bibe.
Li Edeneyê karkerê Sûriyeyî ku ked sîtila fabrîqeya veguhertina malên plastîk, bi awayekî dilêş jiyana xwe ji dest da.